Luật sư cung cấp dịch vụ pháp lý cho khách hàng phải được tính thù lao thông ua hợp đồng dịch vụ pháp lý của tổ chức hành nghề Luật sư. Việc tính thù lao của Luật sư là lẽ thường tình trong quan hệ dân sự giữa một bên có nhu cầu dịch vụ pháp lý và một bên có khả năng đáp ứng nhu cầu đó. “Hàng hóa” mà Luật sư cung cấp ở đây là kiến thức pháp lý và kinh nghiệm xử lý các vấn đề đặt ra theo yêu cầu của khách hàng. Về bản chất Luật sư “bản chất xám” mà họ cho khách hàng theo sự thỏa thuận hai bên. Do đó, nghề Luật sư là một nghề “trí tuệ”. Mức thù lao của Luật sư đước tính tương ứng với khả năng, thương hiệu và uy tín xã hội. Nghề Luật sư là một nghề khó , đòi hỏi người hành nghề phải có kiến thức, có chuyên môn, đồng thời, phải có năng lực đặt ra trong quá trình hành nghề.Vì thế, không phải ai cũng có thể cản trở thành một Luật sư uy tín và thương hiệu.
ở nước phát triển thì thường chỉ những người đứng đầu các khóa học phổ thông mới được ứng tuyển vào học nghành luật, còn để trỏ thành Luật sư thì sau khi có bằng cử nhân luật còn phải mất tương đối nhiều thời gian, công sức .Xuất phát từ bản chất nghề nghiệp, Luật sư được xem là “ hiệp sỹ” để giải cứu những người yếu thế trong xã hội không may rơi vào vòng lao lý. Chính vì thế, Luật sư và nghề Luật sư từ khi mới ra đời đã được ghi nhận và tôn vinh. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế xã hội, những mâu thuẫn, tranh chấp không thể tránh khỏi, do đó, nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý cũng tăng lên, tạo cơ hội cho nghề Luật sư phát triển, cùng với đó , thu nhập của Luật sư cũng tăng theo. Cót lõi của nghề Luật sư không chỉ là kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, mà là dạo đức. Luật sư vừa phải thấm nhuần tinh thần phục vụ vừa phải thể hiện kỹ năng đấu tranh vì lẽ phải, công lý, công bằng, như vậy mới được xã hội tôn vinh, đó chính là đạo đức nghề nghiệp hành nghề Luật sư , cũng chính là chức năng xã hội của Luật sư.
Không nên qua đề cao việc kiếm tiền để làm giàu qua hoạt động hành nghề nghiệp. Bởi lẽ, không có nghề nào kiếm được rất nhiều tiền mà không có mặt trái. Nếu không xuất phát từ tinh thần phục vụ cộng đồng , từ tấm lòng trong sáng thì Luật sư rất khó có sự tin cậy của xã hội, những giá trị xã hội dành cho nghề Luật sư cũng từ đó mà bị tổn thương.
Chức năng xã hội của Luật sư có thể được hiểu là những phương diện hoạt động nghề nghiệp đóng góp và mang lại những giá trị đích thực cho xã hội của Luật sư. Các phương diện hoạt động của Luật sư được triển khai ở một số nội dung như sau:
- Hoạt động tranh tụng của Luật sư góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, công dân, các tổ chức kinh tế-xã hội và Nhà nước.. Trong hoạt động tư pháp nếu không có sự tham gia của Luật sư thì khó có thể xâu dựng một nền tư pháp dân chủ, minh bạch,công khai niềm tin của người dân vào công lý sẽ bị suy giảm . Đặc biệt trong trường hợp gây ra oan sai thì công lý sẽ bị tổn thương khó có thể bù đắp được. Do đó, hoạt động tranh tụng của Luật sư khi tham gia vào hoạt động tư pháp không những góp phần vào bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, công dân, các tổ chức kinh tế- xã hội, góp phần bảo vệ công lý, mà điều quan trọng là tạo được niềm tin của nhân dân vào công lý, lẽ phải, từ đó sẽ củng cố niềm tin vào chế độ xã hội.
- Hoạt động cung cấp dịch vụ pháp lý của Luật sư thông qua tư vấn pháp luật, và dịch vụ pháp lý khác hay đại diện bến ngoài tố tụng đều xuất phát từ nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tốt nhất cho khách hàng trên cơ sở pháp luật và đạo đức nghề nghiệp. Dịch vụ pháp lý của Luật sư không những có khả năng giải quyết những tranh chấp, mâu thuẫn, kinh té – xã hội một cách văn minh, làm cho xã hội ổn định , an toàn cho mọi người mà còn góp phần ngăn ngừa các rủi ro có thể xảy ra nếu như được sử dụng ngay từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư sản xuất – kinh doanh , hay tham gia vào bất kỳ một quá trình nào đó của xã hội.
- Ngoài ra chức năng xã hội của Luật sư còn được thể hiện thông qua các hoạt động trợ giúp pháp lý. Đây là hoạt động thể hiện tinh thần phục vụ cộng đồng của Luật sư đối với những người, những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Sự cống hiến đối với xã hội của Luật sư và đội ngũ Luật sư trong hoạt động trợ giúp pháp lý đã góp phần xây đắp lên những giá trị xã hội của nghề Luật sư. Những năm vừa qua, Luật sư và đội ngũ Luật sư cùng với sự quan tâm của nhà nước và xã hội đã góp phần không nhỏ trong việc thực hiện các chính sách xã hội, các chương trình xáo đối giảm nghèo, đảm bảo sự phát triển bền vững.
Luật sư Việt Nam đang hành nghề ở hầu hết các lĩnh vực đời sống. Do đó chức năng của Luật sư, nghề Luật sư là hết sức đa dạng đáp úng các như cầu sử dụng dịch vụ pháp lý của các chủ thể trong xã hội.
Theo thống kê nhanh của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, đến ngày 31-3-2017, số lượng Luật sư của liên đoàn là 11.113 Luật sư. So với dân số Việt Nam là hơn 90 triệu người thì đây vẫn là còn số rất khiêm tốn để có thể đáp ứng được như cầu dịch vụ pháp lý của xã hội, đặc biệt là trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường và xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa như hiện nay. Luật sư khi cung cấp dịch vụ phải đảm bảo chất lượng, bởi lẽ, nếu việc cung cấp dịch vụ pháp lý không đảm bảo chất lượng không những ảnh hưởng chính cá nhân Luật sư mà còn ảnh hưởng đến cả dội ngũ Luật sư và nghề Luật sư. Thực trạng chất lượng đội ngũ Luật sư Việt Nam hiện nay không đồng đều cũng là một yếu tố chủ quan dẫn tới việc sử dụng dịch vụ pháp lý của xã hội còn ở mức hạn chế. Ngoài ra, các yếu tố khách quan như mô hình tố tụng thẩm vấn với những rào cản đối với sự tham gia của Luật sư cũng ảnh hưởng nhất định tới sự phát triển của Luật sư và nghề Luật sư.
Với số lượng Luật sư nêu trên và 3.500 tổ chức hành nghề Luật sư, nếu chia trung bình thì cứ mỗi tổ chức hành nghề Luật sư sẽ chỉ có 3 Luật sư. Trên thực tế, các tổ chức hành nghề Luật sư nhỏ chỉ có khả năng cung cấp dịch vụ pháp lý cho các cá nhân; doanh nghiệp nhỏ và vừa, mà không đủ khả năng cung cấp dịch vụ pháp ý cho các doanh nghiệp lớn, có nhiều quan hệ kinh tế xã hội phức tạp trong điều kiện hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa hiện nay.
Hiện nay, số lượng tổ chức hành nghề Luật sư Việt Nam có thương hiệu và uy tín , có khả năng cung cấp dịch vụ pháp lý cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế là con số đếm trên đầu ngón tay. Cụ thể, chỉ có khoảng 30-50 tổ chức hành nghề Luật sư có khả năng tư vấn và tham gia tranh tụng trong các vụ việc và vụ án thương mại quốc tế. Đây cũng là vấn đề cần được bàn tới để đội ngũ Luật sư Việt Nam không để mất thị trường cung cấp dịch vụ pháp lý ngay trên “Sân nhà”. Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tới năm 2020 sẽ có một triệu doanh nghiệp, đội ngũ Luật sư và nghề luật sư càng có nhiều cơ hội đáp ứng nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đi cùng với đó là nghĩa vụ, ý thức, trách nhiệm phục vụ cộng đồng, phục vụ khách hàng của mỗi Luật sư và cả đội ngũ Luật sư cân phải được nâng cao. Việc cung cấp dịch vụ pháp lý của Luật sư phải bảo đảm chất lượng. Hạn chế tối đa việc làm ảnh hưởng đến sự uy tín thương hiệu và những giá trị xã hội to lớn của nghề Luật sư.
Nhìn chung, xây dựng và phát triển đội ngũ Luật sư đông về số lượng, mạnh về chất lượng, có khả năng đáp ứng những nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý của khách hàng và cộng đòng xã hội, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Đây không chỉ là trách nhiệm thuộc về tổ chức xã hội- nghề nghiệp của Luật sư, các tổ chức hành nghề Luật sư mà còn là trách nhiệm của mỗi Luật sư. Cụ thể, mỗi Luật sư không ngừng học tập, bồi dưỡng, rèn luyện về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp, trau dồi phẩm chất chính trị, đạo đức để phục vụ khách hàng và cộng đồng xã hội, từ đó góp phần vào việc nâng cao kỹ năng nghề nghiệp của bản thân, xây dựng nghề Luật sư và đóng góp cho sự phát triển của đội ngũ Luật sư nước nhà. Có như vậy, vị trí, vai trò, chức năng xã hội của luật sư mới bao hàm được những ý nghĩa xã hội to lớn mà chế độ xã hội mang lại cho Luật sư và nghề Luật sư.
Tiếp theo: Tổ chức hành nghề Luật Sư