Trong tháng này, 68 trường luật mới được mở thêm nằm trong các trường đại học hiện có của Nhật. Loại trường này lần đầu tiên được mở ra theo cách thức của các trường đại học của Mỹ, sẽ tuyển 5.600 sinh viên trong năm học này. Đây là một phần trong dự án đầy tham vọng của Chính phủ Nhật nhằm gia tăng số lượng luật sư 23.000 người hiện nay lên 50.000 người trước năm 2018.
Con số này sẽ không là gì nếu so với nước Mỹ – nơi có đến khoảng 1 triệu luật sư. Tuy nhiên, việc mở thêm nhiều trường luật đang phản ánh sự chuyển hướng trong văn hóa hợp tác của người Nhật. Trước đây, Chính phủ Nhật kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tư nhân và các kiện cáo của các công ty hiếm và ít khi xảy ra. Nhưng nay Nhật bãi bỏ bảo hộ và mở cửa thị trường, các công ty đang phải đối diện với nhiều tranh chấp hơn, bao gồm đủ thứ chuyện, từ chuyện kiện tụng của nhân viên đến tranh chấp về sở hữu trí tuệ.
Số lượng các vụ kiện cáo đang tăng lên nhanh chóng. Năm 2002, có đến 544.000 vụ kiện tụng dân sự và kiện chính quyền được ghi nhận ở Nhật, tăng đến 140% so với năm 1990. Nhật thường muốn giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải, nay đang chuyển mạnh sang nhờ vào luật pháp.
Nhu cầu về luật sư chuyên về các lĩnh vực như sở hữu trí tuệ và công nghệ thông tin tăng lên không ngừng từ cuối những năm 1990.
Thí dụ, từ 1997 Honda Motor đã theo đến 18 vụ kiện chống lại các nhà chế tạo xe hơi Trung Quốc về các vi phạm trong việc làm nhái bất hợp pháp phụ tùng xe hơi và xe gắn máy. Gần đây nhất là trong tháng 11-2003, công ty này đã đưa ra vụ kiện chống lại một nhà sản xuất xe hơi nhỏ Trung Quốc về việc ăn cắp thiết kế của loại xe hơi Honda CR-V.
Các công ty cũng cần nhiều luật sư hơn trong các vụ kiện tụng với nhân viên của mình. Vào tháng ba, một cựu nhân viên của Toshiba kiện công ty để đòi bồi thường 9,6 triệu USD cho phát minh của mình về bộ nhớ flash. Bộ nhớ này được dùng rộng rãi trong các đồ dùng điện tử xách tay và thẻ nhớ. Để tránh những vụ kiện tụng, một số công ty đang thường xuyên nhờ đến các luật sư để chấp bút những hợp đồng kín kẽ và chính xác hơn.
Để khắc phục sự thiếu hụt luật sư, Nhật thiết lập một hệ thống mới để đào tạo nhiều luật sư hơn. Với hệ thống hiện hành, những luật sư tương lai không được yêu cầu phải hoàn thành luận khóa tốt nghiệp. Họ chỉ cần tham gia kỳ thi của luật sư đoàn với tỉ lệ thi đậu chỉ 3%. Hầu hết sinh viên trải qua nhiều năm học nhồi sọ tại các trường để chuẩn bị cho kỳ thi, để rồi hoàn thành lượng kiến thức nặng nề nhưng lại thiếu hẳn khả năng giao tiếp với con người. Kỳ thi hiện nay sẽ được bãi bỏ vào năm 2011.
Các trường luật mới đang phổ biến. Trường đại học danh tiếng Tokyo có số sinh viên đăng ký theo học tăng sáu lần, trong khi Đại học Waseda có số đăng ký tăng 15 lần.
PHẠM VĂN TÀI (Theo FEER)
Theo Việt Báo
Công ty luật Dragon