Thay đổi một cách nhìn và vị thế luật sư việt nam
Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức tổng kết 5 năm thi hành Luật Luật sư năm 2006 vào ngày 10/9/2011. Có thể khẳng định, chỉ trong một thời gian ngắn, đội ngũ luật sư và tổ chức hành nghề luật sư tại thành phố Hồ Chí Minh đã tăng nhanh về số lượng và bước đầu khẳng định vị thế là một trung tâm cung cấp dịch vụ pháp lý dẫn đầu trên cả nước. Báo cáo của UBND Thành phố cho thấy, vào cuối năm 2006 (thời điểm chấm dứt thi hành Pháp lệnh Luật sư năm 2001), trên địa bàn Thành phố chỉ có 808 luật sư và 692 luật sư tập sự với 329 tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam, 34 luật sư nước ngoài và 20 tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài. Đến nay, số lượng luật sư tại Thành phố đã lên tới 3.075 luật sư và 1.209 người tập sự hành nghề luật sư, với 1.041 tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam, 19 luật sư hành nghề với tư cách cá nhân, 178 chi nhánh tổ chức hành nghề luật sư, 75 luật sư nước ngoài và 45 tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài. Như vậy, sau gần năm năm triển khai, thi hành Luật Luật sư, số lượng luật sư tại Thành phố tăng 380%, tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam tăng 316%. Với số lượng như trên, thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục là địa phương có số lượng luật sư và tổ chức hành nghề luật sư nhiều nhất, chiếm hơn 42% số lượng luật sư và 37% tổ chức hành nghề luật sư trong cả nước (cả nước có 7.260 luật sư, 3.500 người tập sự hành nghề luật sư và 2.850 tổ chức hành nghề luật sư).
Đã có một thời gian dài, vị thế và hoạt động nghề nghiệp luật sư chưa được coi trọng. Tôi nhớ lại từ khi Đoàn Luật sư Thành phố được thành lập vào năm 1989 với 67 luật sư đầu tiên, tiếp nối bước chân của những bào chữa viên nhân dân năm xưa, số lượng nhân sự ít ỏi ấy đã bước đầu tạo nên một diện mạo mới trong đời sống tư pháp. Khó có thể kể hết chặng đường gian nan, vất vả mà các luật sư đã dấn thân vào quá trình tích hợp các giá trị của nghề nghiệp, những vấp váp và rủi ro mà quá trình hành nghề mang lại… Chính từ những trải nghiệm đầy thử thách như thế, đội ngũ luật sư đã cố gắng tham gia vào quá trình lành mạnh hóa các quan hệ xã hội, hóa giải các tranh chấp, từng bước dân chủ hóa các hoạt động tố tụng.
Bên cạnh sự phát triển nhanh về đội ngũ luật sư, tổ chức hành nghề luật sư là sự gia tăng đáng kể về số lượng vụ việc, cũng như sự chuyển biến tích cực về chất lượng hoạt động hành nghề, tính chuyên nghiệp trong hoạt động hành nghề luật sư trên địa bàn Thành phố. Trong hoạt động tham gia tố tụng, theo số liệu thống kê của khoảng 50% tổ chức hành nghề luật sư thì trong thời gian từ tháng 1/2007 đến tháng 6/2011, đội ngũ luật sư đã tham gia tổng cộng là 11.760 vụ án hình sự và phi hình sự, chiếm khoảng 1/7 số lượng vụ việc của đội ngũ luật sư cả nước.
Mặc dù nhiều người vẫn chưa coi dịch vụ pháp lý là một “ngành sản xuất vật chất” theo đúng nghĩa của nó, nhưng trong một chừng mực nhất định, có thể nhận thấy hàm lượng tư duy pháp lý thông qua hoạt động nghề nghiệp của các tổ chức hành nghề và luật sư hoạt động với tư cách cá nhân, đã cấu thành và nâng cao giá trị thương hiệu và sản phẩm hàng hóa, đóng góp một phần không nhỏ cho ngân sách địa phương thông qua việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Số lượng vụ việc và doanh thu, thuế của các tổ chức hành nghề luật sư có chiều hướng tăng lên theo từng năm. Trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, đội ngũ luật sư đã thực hiện tổng cộng là 44.863 vụ việc các loại, chiếm khoảng gần 1/3 số vụ việc của đội ngũ luật sư cả nước. Cũng theo báo cáo của khoảng 50% tổ chức hành nghề luật sư thì trong thời gian qua, doanh thu của các tổ chức hành nghề luật sư là 2.003.554.862.000 đồng, đã nộp thuế vào ngân sách Nhà nước tổng cộng 298.655.031.000 đồng.
Có thể nói, hoạt động luật sư TP.HCM đã được coi là một nghề được xã hội tôn trọng, bước đầu có được một vị thế độc lập, trở thành cầu nối đưa pháp luật vào đời sống, là thành viên nòng cốt có số luật sư chiếm gần ½ số lượng luật sư của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, là thành tố không thể thiếu được trong sự vận hành thống nhất hệ thống các chủ thể tư pháp trên địa bàn thành phố hiện nay.
Luật sư Phan Trung Hoài, Ủy viên ban Thường vụ LĐLSVN
Chủ nhiệm Ủy ban bảo vệ quyền lợi luật sư
VAN PHONG LUAT SU DRAGON