Khi quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xâm phạm bởi quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính của cơ quan, người có thẩm quyền, người dân có quyền khiếu nại để yêu cầu xem xét lại. Tuy nhiên, không phải mọi vụ việc đều được giải quyết dứt điểm ngay ở lần khiếu nại đầu tiên. Trong nhiều trường hợp, người khiếu nại vẫn không đồng ý với kết quả và có thể thực hiện thủ tục khiếu nại lần hai. Bài viết dưới đây, Văn phòng Luật sư Dragon sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định, trình tự và hồ sơ của thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai theo pháp luật hiện hành.
Cơ sở pháp lý của thủ tục khiếu nại lần hai
Các quy định liên quan đến việc giải quyết khiếu nại lần hai được quy định trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Khiếu nại 2011 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2012);
- Nghị định 124/2020/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Khiếu nại;
- Luật Tố tụng hành chính 2015 (liên quan đến quyền khởi kiện vụ án hành chính sau khi giải quyết khiếu nại lần hai);
- Các văn bản hướng dẫn thi hành của Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan chuyên ngành.
Những quy định này nhằm đảm bảo quyền công dân được bảo vệ trước các hành vi hành chính trái pháp luật, đồng thời thiết lập cơ chế hai cấp khiếu nại để bảo đảm tính khách quan, công bằng trong việc xem xét, xử lý.
Khi nào được thực hiện thủ tục khiếu nại lần hai?
Theo Điều 33 Luật Khiếu nại 2011, khiếu nại lần hai được thực hiện khi:
- Người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu; hoặc
- Hết thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu mà khiếu nại không được giải quyết.
Điều này có nghĩa là, khi công dân hoặc tổ chức đã khiếu nại lần đầu đến cơ quan, người có thẩm quyền ban hành quyết định hoặc hành vi hành chính mà không được xử lý đúng quy định, hoặc kết quả không thỏa đáng, thì họ có quyền gửi đơn khiếu nại lần hai lên cơ quan cấp trên trực tiếp.
Ví dụ:
- Nếu bạn khiếu nại quyết định của Chủ tịch UBND xã mà không đồng ý với kết quả, thì khiếu nại lần hai sẽ gửi lên Chủ tịch UBND cấp huyện.
- Nếu khiếu nại đối với quyết định của Giám đốc Sở, thì khiếu nại lần hai gửi lên Chủ tịch UBND tỉnh.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai được quy định cụ thể tại Điều 33 và Điều 34 Luật Khiếu nại 2011 như sau:
- Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp xã hoặc của cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện.
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện hoặc Giám đốc sở.
- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định hành chính do người đứng đầu đơn vị thuộc bộ ban hành.
- Tổng Thanh tra Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ giải quyết khiếu nại lần hai trong một số trường hợp đặc biệt hoặc khi các cơ quan cấp dưới không xử lý đúng quy định.
Điểm đáng chú ý là, quyết định giải quyết khiếu nại lần hai là quyết định cuối cùng trong quy trình hành chính, và nếu người khiếu nại vẫn không đồng ý, họ có thể khởi kiện ra Tòa án hành chính.
Hồ sơ khiếu nại lần hai gồm những gì?
Khi tiến hành thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai, người khiếu nại cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để tránh việc bị trả lại hoặc kéo dài thời gian xử lý.
Hồ sơ bao gồm:
- Đơn khiếu nại lần hai, ghi rõ:
- Họ tên, địa chỉ người khiếu nại;
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;
- Nội dung khiếu nại, lý do không đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu;
- Yêu cầu cụ thể của người khiếu nại;
- Chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại.
- Bản sao quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (nếu có).
- Tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi, quyết định bị khiếu nại là trái pháp luật.
- Các giấy tờ tùy thân, giấy ủy quyền (nếu ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện).
Tùy tính chất vụ việc, người dân có thể ủy quyền cho luật sư tư vấn luật dân sự hoặc luật sư hành chính để được hỗ trợ lập hồ sơ, soạn thảo đơn và nộp đúng cơ quan có thẩm quyền.
Trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai
Theo quy định tại Điều 36 và Điều 37 Luật Khiếu nại 2011, trình tự gồm các bước sau:
Bước 1: Nộp đơn khiếu nại lần hai
Người khiếu nại gửi hồ sơ đến cơ quan cấp trên trực tiếp của người đã giải quyết khiếu nại lần đầu. Đơn có thể gửi trực tiếp, qua bưu điện hoặc qua cổng thông tin điện tử (nếu có).
Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn, cơ quan có thẩm quyền phải kiểm tra tính hợp lệ và ra quyết định thụ lý. Nếu đơn không đủ điều kiện, cơ quan phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Bước 3: Xác minh, thu thập chứng cứ
Người được giao nhiệm vụ xác minh sẽ làm việc với các bên, thu thập hồ sơ, tài liệu liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại.
Bước 4: Đối thoại
Trong quá trình giải quyết, cơ quan có thẩm quyền có thể tổ chức đối thoại giữa người khiếu nại và người bị khiếu nại. Đây là bước quan trọng giúp các bên hiểu rõ quyền, nghĩa vụ của mình, giảm nguy cơ khởi kiện.
Bước 5: Ra quyết định giải quyết khiếu nại lần hai
Trong thời hạn 45 ngày (hoặc 60 ngày đối với vụ việc phức tạp) kể từ ngày thụ lý, người có thẩm quyền phải ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần hai. Quyết định này có hiệu lực thi hành ngay khi ban hành.
Quyền của người khiếu nại sau khi có quyết định lần hai
Sau khi có kết quả giải quyết khiếu nại lần hai, người khiếu nại có hai lựa chọn:
- Chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại lần hai nếu thấy hợp lý;
- Khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nếu cho rằng quyết định vẫn trái pháp luật hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Thời hạn khởi kiện được quy định tại Điều 116 Luật Tố tụng hành chính 2015, là 01 năm kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
Lưu ý khi thực hiện khiếu nại lần hai
- Giữ lại toàn bộ hồ sơ, tài liệu gốc của lần khiếu nại đầu tiên để chứng minh quyền lợi.
- Nộp đơn đúng cơ quan có thẩm quyền, tránh nộp sai dẫn đến bị trả lại hồ sơ.
- Tuân thủ thời hạn khiếu nại (90 ngày kể từ ngày nhận quyết định hoặc biết hành vi bị khiếu nại).
- Nếu vụ việc phức tạp, nên nhờ luật sư tư vấn luật dân sự hoặc hành chính để tránh sai sót trong hồ sơ và trình tự.
Vai trò của Văn phòng Luật sư Dragon trong việc hỗ trợ khiếu nại
Văn phòng Luật sư Dragon – công ty luật sư uy tín tại Hà Nội là đơn vị chuyên sâu trong tư vấn và đại diện pháp lý trong các vụ việc khiếu nại hành chính. Đội ngũ luật sư tại Dragon có kinh nghiệm thực tế trong:
- Soạn thảo đơn khiếu nại lần đầu và lần hai;
- Đại diện làm việc với cơ quan nhà nước;
- Tham gia đối thoại, hòa giải;
- Hỗ trợ khởi kiện hành chính khi kết quả khiếu nại không thỏa đáng.
Sự tham gia của luật sư giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm rủi ro pháp lý, đồng thời đảm bảo quyền lợi được bảo vệ một cách đúng luật.
Thủ tục giải quyết khiếu nại lần hai là bước quan trọng giúp người dân, doanh nghiệp tiếp tục bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình khi chưa đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu. Để quá trình này diễn ra hiệu quả, người khiếu nại cần nắm rõ quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và tuân thủ đúng trình tự.
Nếu gặp khó khăn, hãy tìm đến sự hỗ trợ từ Văn phòng Luật sư Dragon – một văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội để được tư vấn và đồng hành trong suốt quá trình khiếu nại hành chính, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bạn luôn được bảo vệ tối đa.
Thông tin chi tiết tham khảo tại: vanphongluatsu.com.vn.
