Quá trình thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân, không ít cá nhân, tổ chức rơi vào tình huống quyền, lợi ích hợp pháp bị ảnh hưởng bởi hành vi hoặc quyết định của cơ quan hành chính nhà nước. Lúc này, việc khởi kiện hành vi hành chính là biện pháp pháp lý quan trọng giúp bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng theo đúng quy định pháp luật. 

Hãy cùng Công ty Luật TNHH Dragon tìm hiểu đầy đủ về quy trình, điều kiện và các lưu ý cần thiết khi thực hiện quyền khởi kiện hành vi hành chính.

Khởi kiện hành vi hành chính là gì?

Khởi kiện hành vi hành chính là việc cá nhân, cơ quan, tổ chức gửi đơn yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền xem xét và giải quyết khi cho rằng hành vi hành chính của người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước đã xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Đây là một trong những quyền tố tụng được pháp luật ghi nhận và bảo vệ.

Hành vi hành chính bị kiện có thể là hành vi cụ thể trong quá trình quản lý hành chính nhà nước, như từ chối cấp giấy phép, chậm giải quyết hồ sơ hành chính, thực hiện cưỡng chế không đúng quy trình, v.v…

Điều kiện để khởi kiện hành vi hành chính

Để khởi kiện hợp lệ, người khởi kiện cần đảm bảo các điều kiện sau:

Có quyền khởi kiện

Cá nhân, cơ quan, tổ chức bị tác động trực tiếp bởi hành vi hành chính có quyền khởi kiện. Điều này có nghĩa là người khởi kiện phải chứng minh quyền hoặc lợi ích hợp pháp của mình bị ảnh hưởng trực tiếp bởi hành vi của cơ quan hành chính hoặc người có thẩm quyền.

Đúng thời hiệu khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính đối với hành vi hành chính là 01 năm kể từ ngày người khởi kiện biết hoặc phải biết về hành vi đó. Nếu đã có khiếu nại trước đó thì thời hiệu được tính từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại hoặc từ ngày hết thời hạn giải quyết mà không được trả lời.

Đúng thẩm quyền

Người khởi kiện cần xác định rõ hành vi hành chính đó thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp nào. Thông thường, Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ là nơi tiếp nhận và giải quyết sơ thẩm các vụ án hành chính đối với cơ quan hành chính tại địa phương.

Hành vi hành chính nào có thể bị khởi kiện?

Không phải mọi hành vi của cơ quan hành chính đều có thể khởi kiện. Pháp luật quy định rõ các loại hành vi hành chính có thể là đối tượng của vụ án hành chính bao gồm:

• Hành vi hành chính được thực hiện bởi người có thẩm quyền trong khi thi hành công vụ, gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.
• Hành vi mang tính cưỡng chế hành chính, xử lý vi phạm hành chính sai quy trình, trái pháp luật.
• Hành vi không thực hiện trách nhiệm hành chính được giao (ví dụ: không giải quyết hồ sơ đúng hạn).

Tuy nhiên, các hành vi liên quan đến quốc phòng, an ninh, bí mật nhà nước, hoặc thuộc về nội bộ cơ quan, tổ chức mà không ảnh hưởng trực tiếp đến người dân thì không thuộc phạm vi khởi kiện.

Thủ tục khởi kiện hành vi hành chính

Để thực hiện quyền khởi kiện, người dân cần nắm rõ các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

Hồ sơ khởi kiện vụ án hành chính liên quan đến hành vi hành chính bao gồm:

• Đơn khởi kiện theo mẫu quy định, ghi rõ thông tin người khởi kiện, người bị kiện, nội dung vụ việc và yêu cầu cụ thể.
• Bản sao các tài liệu, chứng cứ liên quan chứng minh hành vi hành chính là trái pháp luật và gây thiệt hại (nếu có).
  Quyết định giải quyết khiếu nại (nếu đã khiếu nại trước khi khởi kiện).
• Giấy tờ tùy thân hoặc giấy tờ chứng minh tư cách pháp lý (đối với cơ quan, tổ chức).
• Văn bản ủy quyền hợp lệ nếu ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện khởi kiện.

Bước 2: Nộp đơn khởi kiện

Đơn khởi kiện và hồ sơ được nộp tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nơi cơ quan hành chính hoặc người có hành vi hành chính đang làm việc hoặc cư trú. Đơn có thể nộp trực tiếp hoặc gửi qua bưu điện.

Bước 3: Thụ lý và giải quyết

Sau khi tiếp nhận, Tòa án sẽ xem xét về mặt hình thức và nội dung đơn khởi kiện. Nếu đủ điều kiện thụ lý, Tòa án sẽ ra thông báo và tiến hành các thủ tục tiếp theo. Người khởi kiện cần nộp tạm ứng án phí theo quy định. Quá trình giải quyết có thể trải qua các giai đoạn: đối thoại, xét xử sơ thẩm, kháng cáo (nếu có).

Một số lưu ý quan trọng

• Không nên khởi kiện khi chưa đủ căn cứ pháp lý: Người dân cần thu thập chứng cứ rõ ràng, có tư vấn từ luật sư trước khi khởi kiện để tránh bị trả đơn hoặc bị bác yêu cầu.
• Thời hiệu là yếu tố then chốt: Nhiều trường hợp bị từ chối giải quyết chỉ vì nộp đơn quá thời hạn.
• Có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trong một số tình huống nhằm ngăn chặn hành vi gây thiệt hại tiếp theo.
• Được quyền mời luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong suốt quá trình tố tụng.

Dịch vụ hỗ trợ khởi kiện hành vi hành chính tại Công ty Luật TNHH Dragon

Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hành chính, Công ty Luật TNHH Dragon tự hào là địa chỉ tin cậy hỗ trợ khách hàng trong các vụ kiện hành chính, đặc biệt là khởi kiện hành vi hành chính. Chúng tôi cung cấp:

• Tư vấn pháp lý đầy đủ trước khi khởi kiện, đánh giá khả năng thành công.
• Soạn thảo đơn khởi kiện và hồ sơ đúng quy định pháp luật.
• Đại diện theo ủy quyền để làm việc với Tòa án, cơ quan hành chính.
• Tham gia tranh tụng tại phiên tòa, bảo vệ quyền lợi tối đa cho khách hàng.
• Hỗ trợ kháng cáo, giải quyết các phát sinh sau phiên tòa.

Khởi kiện hành vi hành chính là một công cụ pháp lý hữu hiệu giúp cá nhân, tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm hại bởi cơ quan công quyền. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đòi hỏi sự hiểu biết pháp lý chuyên sâu và quy trình tố tụng nghiêm ngặt.

Nếu bạn đang có nhu cầu khởi kiện hoặc cần tư vấn cụ thể, Công ty Luật TNHH Dragon – Công ty luật uy tín tại Việt Nam sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ bạn một cách chuyên nghiệp và hiệu quả nhất.

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay qua website: vanphongluatsu.com.vn để được hỗ trợ tư vấn miễn phí và kịp thời.