Quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động hiện hành

Hiện nay, thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, việc hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động hiện hành là yếu tố then chốt giúp bạn làm việc tự tin và được pháp luật bảo vệ. Nhiều người đi làm nhưng vẫn mơ hồ về quyền được hưởng hay trách nhiệm phải thực hiện, dẫn đến thiệt thòi khi xảy ra tranh chấp. Bài viết dưới đây của Công ty Luật TNHH Dragon sẽ giúp bạn nắm rõ những quy định quan trọng, từ đó chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong mọi quan hệ lao động.

Vì sao người lao động cần hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình?

Trong môi trường làm việc hiện nay, người lao động không chỉ là người “đi làm thuê” mà là một chủ thể pháp lý độc lập có đầy đủ quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, không ít người vẫn mơ hồ, không nắm rõ mình được hưởng gì, phải làm gì và giới hạn quyền hạn đến đâu.

Việc hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động hiện hành giúp bạn:

Bảo vệ được quyền lợi chính đáng khi xảy ra tranh chấp.
Biết cách thương lượng hợp đồng và mức lương phù hợp.
Chủ động trong việc phòng ngừa rủi ro pháp lý trong quá trình làm việc.

Với kinh nghiệm tư vấn hàng nghìn vụ việc thực tế, Công ty Luật TNHH Dragon – công ty luật sư uy tín tại Hà Nội khẳng định rằng: nắm rõ luật chính là chìa khóa để bạn yên tâm lao động, tự tin làm chủ nghề nghiệp và cuộc sống.

Khái quát về quyền và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động 2019

Theo Điều 5 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành của người sử dụng lao động. Từ quy định này, người lao động vừa có quyền, vừa có nghĩa vụ gắn liền với quá trình làm việc. Hai yếu tố này luôn đi đôi với nhau, tạo nên mối quan hệ lao động công bằng, minh bạch và bền vững.

Quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động hiện hành

Quyền của người lao động theo Luật Lao động hiện hành

Quyền của người lao động không chỉ giới hạn ở việc nhận lương, mà còn là tổng hợp các quyền nhân thân, nghề nghiệp và pháp lý được Nhà nước bảo vệ. Cụ thể, theo Khoản 1 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có các quyền sau:

Quyền tự do lựa chọn việc làm và nghề nghiệp

Người lao động được tự do lựa chọn công việc, nơi làm việc, nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích của bản thân. Đây là quyền cơ bản nhất, bảo đảm cho người lao động được làm việc trong môi trường mà họ mong muốn, không bị cưỡng bức hay ép buộc.

Bên cạnh đó, người lao động có quyền học nghề, nâng cao trình độ chuyên môn để phát triển sự nghiệp. Việc này giúp bạn không chỉ tăng giá trị bản thân mà còn đảm bảo cơ hội thăng tiến và mức thu nhập cao hơn.

Quyền được hưởng lương và phúc lợi chính đáng

Mức lương là vấn đề nhạy cảm nhưng lại là trung tâm của mọi quan hệ lao động. Theo quy định, người lao động được hưởng mức lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, trên cơ sở thỏa thuận và không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Ngoài ra, người lao động còn được:

Hưởng phúc lợi tập thể, các khoản thưởng, trợ cấp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Nghỉ phép hàng năm có hưởng lương.
Làm việc trong điều kiện an toàn, vệ sinh lao động được đảm bảo.

Khi quyền lợi này bị xâm phạm chẳng hạn bị nợ lương, không đóng bảo hiểm, bị ép làm việc ngoài giờ không phép bạn có thể liên hệ với Công ty Luật TNHH Dragon để được luật sư tư vấn luật dân sự và lao động hỗ trợ kịp thời.

Quyền tham gia tổ chức đại diện và đối thoại tại nơi làm việc

Luật Lao động cho phép người lao động thành lập hoặc gia nhập tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp hay công đoàn. Đây là công cụ để người lao động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình thông qua đối thoại, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động.

Việc tham gia tổ chức đại diện còn giúp người lao động có tiếng nói trong các vấn đề như: tăng lương, cải thiện điều kiện làm việc, quy chế nội bộ…

Quyền từ chối làm việc trong môi trường nguy hiểm

Người lao động có thể từ chối làm việc nếu công việc có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng hoặc sức khỏe. Đây là quyền quan trọng thể hiện sự nhân văn của pháp luật, nhằm bảo đảm an toàn cho người lao động trong mọi hoàn cảnh.

Quyền chấm dứt hợp đồng và đình công

Luật Lao động 2019 cho phép người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi có lý do chính đáng hoặc khi người sử dụng lao động vi phạm thỏa thuận. Ngoài ra, trong trường hợp tranh chấp tập thể, người lao động có thể đình công hợp pháp để bảo vệ lợi ích của mình.

Nghĩa vụ của người lao động

Quyền lợi luôn song hành với nghĩa vụ. Người lao động có nghĩa vụ tuân thủ quy định pháp luật, nội quy lao động và thực hiện đúng thỏa thuận trong hợp đồng. Cụ thể:

Thực hiện đúng hợp đồng lao động

Người lao động phải làm việc theo đúng công việc, thời gian, địa điểm, mức lương đã được ghi trong hợp đồng. Việc tự ý nghỉ việc, làm sai quy trình hoặc gây thiệt hại cho doanh nghiệp có thể dẫn đến xử lý kỷ luật lao động hoặc bồi thường theo quy định pháp luật.

Tuân thủ nội quy, kỷ luật và sự giám sát của người sử dụng lao động

Khi tham gia quan hệ lao động, bạn phải chấp hành kỷ luật lao động, tuân thủ sự điều hành, giám sát hợp lý của người sử dụng lao động. Việc duy trì kỷ luật giúp môi trường làm việc chuyên nghiệp, đảm bảo năng suất và hiệu quả.

Tham gia các loại bảo hiểm bắt buộc

Người lao động cần tham gia đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, vừa là nghĩa vụ, vừa là quyền lợi dài lâu. Đây là cơ sở để được hưởng chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động, hưu trí…

Khi quyền lợi bị xâm phạm người lao động cần làm gì?

Thực tế, không ít trường hợp người lao động bị xâm phạm quyền lợi nhưng không biết cách xử lý hoặc ngại va chạm. Lời khuyên từ các luật sư tư vấn luật dân sự của Công ty Luật TNHH Dragon là:

Thu thập chứng cứ: hợp đồng lao động, bảng lương, email trao đổi, biên bản vi phạm.
Thương lượng nội bộ: làm việc trực tiếp với người sử dụng lao động để giải quyết trên tinh thần hợp tác.
Khiếu nại hoặc khởi kiện: nếu thương lượng không thành, người lao động có thể nộp đơn đến Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, hoặc Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực lao động, Công ty Luật TNHH Dragon luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn từ khâu soạn đơn, thu thập chứng cứ đến đại diện trong quá trình tố tụng.

Vai trò của luật sư trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động

Một văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội như Công ty Luật TNHH Dragon không chỉ hỗ trợ khi có tranh chấp mà còn tư vấn phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu.
Cụ thể, luật sư sẽ giúp bạn:

Soát thảo và đàm phán hợp đồng lao động minh bạch, đúng luật.
Tư vấn về chế độ nghỉ phép, bảo hiểm, kỷ luật, sa thải.
Đại diện làm việc với người sử dụng lao động hoặc cơ quan nhà nước.

Đây là cách giúp người lao động giữ vững vị thế pháp lý trong mối quan hệ với doanh nghiệp.

Quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động theo Luật Lao động hiện hành không chỉ là khung pháp lý, mà là lá chắn bảo vệ người lao động trong mọi tình huống. Mỗi cá nhân cần chủ động tìm hiểu, ghi nhớ và áp dụng đúng các quy định, để vừa làm việc hiệu quả, vừa được pháp luật bảo vệ.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp lao động, hãy liên hệ ngay với Công ty Luật TNHH Dragon – văn phòng luật sư uy tín, nơi có đội ngũ luật sư tư vấn luật dân sự và lao động giàu kinh nghiệm, luôn đồng hành cùng bạn trên con đường bảo vệ công lý.