Giải quyết tranh chấp kinh doanh hiệu quả theo quy định pháp luật Việt Nam

Trong nền kinh tế thị trường đầy cạnh tranh, các giao dịch thương mại đầu tư ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, song hành với sự phát triển đó là nguy cơ xảy ra tranh chấp kinh doanh giữa các chủ thể tham gia. Khi phát sinh tranh chấp, việc lựa chọn một phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh đúng đắn, hiệu quả và phù hợp với quy định pháp luật là yếu tố then chốt nhằm bảo vệ quyền lợi và uy tín của doanh nghiệp.

Trong vai trò là đơn vị tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, Công ty Luật TNHH Dragon xin chia sẻ những kiến thức cơ bản và cần thiết liên quan đến vấn đề giải quyết tranh chấp kinh doanh, giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong xử lý rủi ro pháp lý.

Tranh chấp kinh doanh là gì?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, tranh chấp kinh doanh, thương mại là những tranh chấp phát sinh từ hoạt động kinh doanh, thương mại giữa các cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều vì mục đích lợi nhuận. Các tranh chấp này bao gồm nhưng không giới hạn ở:

Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp đồng cung ứng dịch vụ;
Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ;
Tranh chấp góp vốn, cổ phần, chia lợi nhuận;
Tranh chấp phát sinh từ hoạt động phân phối, đại lý, nhượng quyền thương mại, logistics…

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp kinh doanh

Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp trong lĩnh vực kinh doanh có thể kể đến như:

Thiếu rõ ràng trong hợp đồng: Điều khoản không cụ thể, dễ hiểu sai hoặc không có cơ chế xử lý khi vi phạm.
Vi phạm nghĩa vụ hợp đồng: Một bên không thực hiện đúng cam kết như giao hàng sai thời hạn, chất lượng không đạt yêu cầu…
Thay đổi chính sách pháp lý hoặc kinh tế: Làm ảnh hưởng đến khả năng thực hiện nghĩa vụ hợp đồng.
Thiếu hiểu biết pháp lý: Đặc biệt trong việc soạn thảo và thương thảo các điều khoản hợp đồng thương mại.

Các phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh hiện nay

Việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh phù hợp sẽ giúp các bên tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ gìn mối quan hệ hợp tác. Dưới đây là các phương thức phổ biến:

Thương lượng

Thương lượng là phương thức đầu tiên thường được các bên lựa chọn khi có tranh chấp phát sinh. Đây là cách giải quyết mang tính chất hòa bình, linh hoạt, không qua bên thứ ba. Tuy nhiên, thương lượng chỉ hiệu quả khi các bên thiện chí và có ý định giữ mối quan hệ lâu dài.

Hòa giải

Theo Điều 317 Luật Thương mại 2005, hòa giải là quá trình trong đó một bên thứ ba trung lập (hòa giải viên) hỗ trợ các bên đạt được thỏa thuận. Hòa giải có thể được tiến hành thông qua:

Hòa giải thương mại (theo Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020);
Hòa giải tại trung tâm hòa giải độc lập.

Ưu điểm: Giữ bí mật thông tin, chi phí thấp, bảo vệ quan hệ hợp tác.

Trọng tài thương mại

Theo Luật Trọng tài thương mại 2010, đây là phương thức giải quyết tranh chấp bằng cách các bên thỏa thuận đưa vụ việc ra trọng tài thương mại một tổ chức trung lập ngoài hệ thống tòa án.

Ưu điểm:

Thời gian giải quyết nhanh;
Quyết định trọng tài có giá trị chung thẩm;
Có thể chọn trọng tài viên có chuyên môn phù hợp.

Tuy nhiên, nhược điểm là phán quyết không thể bị kháng cáo và chỉ được thi hành nếu tuân thủ nghiêm ngặt thủ tục luật định.

Tòa án nhân dân

Đây là phương thức giải quyết tranh chấp truyền thống và có tính cưỡng chế cao. Theo quy định tại Điều 30 và Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các tranh chấp kinh doanh có thể được giải quyết tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Ưu điểm:

Có tính pháp lý ràng buộc và cưỡng chế thi hành;
Áp dụng khi một trong các bên không đồng ý lựa chọn trọng tài.

Nhược điểm: Thời gian kéo dài, thủ tục phức tạp, không đảm bảo tính bảo mật.

Trình tự giải quyết tranh chấp kinh doanh tại Tòa án

Khi không thể giải quyết bằng thương lượng, hòa giải hay trọng tài, doanh nghiệp có thể khởi kiện ra Tòa án. Trình tự thực hiện gồm:

Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, bao gồm: Đơn khởi kiện, chứng cứ kèm theo, giấy tờ pháp lý chứng minh tư cách pháp lý của doanh nghiệp.
Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Tòa án thụ lý vụ án nếu đủ điều kiện theo quy định.
Hòa giải tại Tòa (nếu được).
Xét xử sơ thẩm nếu hòa giải không thành.
Kháng cáo/phúc thẩm (nếu có).
Thi hành án.

Một số lưu ý để hạn chế tranh chấp kinh doanh

Để hạn chế và phòng ngừa rủi ro, doanh nghiệp nên lưu ý:

Soạn thảo hợp đồng chặt chẽ, thể hiện rõ quyền và nghĩa vụ các bên.
Tham khảo ý kiến luật sư trong các giao dịch quan trọng.
Xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp rõ ràng trong hợp đồng, quy định cụ thể phương thức và địa điểm giải quyết.

Dịch vụ giải quyết tranh chấp kinh doanh tại Công ty Luật TNHH Dragon

Với đội ngũ luật sư có chuyên môn sâu, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại và tố tụng, Công ty Luật TNHH Dragon cam kết mang lại giải pháp pháp lý tối ưu cho doanh nghiệp:

Tư vấn phương án giải quyết tranh chấp phù hợp với đặc thù từng vụ việc;
Soạn thảo và rà soát hợp đồng kinh doanh đảm bảo tính pháp lý cao;
Thay mặt doanh nghiệp đàm phán, thương lượng, hòa giải;
Tham gia tố tụng tại Tòa án hoặc Trọng tài để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng.

Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, việc trang bị kiến thức về giải quyết tranh chấp kinh doanh là điều thiết yếu để các doanh nghiệp phòng tránh rủi ro và duy trì hoạt động ổn định. Việc lựa chọn đúng phương thức giải quyết không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn bảo vệ danh tiếng và uy tín thương hiệu.

Nếu quý khách hàng đang gặp phải những khó khăn pháp lý hoặc cần tư vấn về phương án giải quyết tranh chấp, hãy liên hệ ngay với Công ty luật uy tín tại Hà Nội – Dragon đơn vị đồng hành pháp lý đáng tin cậy của doanh nghiệp tại Việt Nam.

Thông tin liên hệ: