Hòa giải là một thủ tục tố tụng quan trọng trong quá trình giải quyết vụ án dân sự. Không chỉ góp phần giảm tải cho tòa án, thủ tục này còn thể hiện tinh thần nhân văn, tạo điều kiện để các bên tự thỏa thuận, giữ gìn mối quan hệ. Vậy thủ tục tiến hành hòa giải trong vụ án dân sự được quy định như thế nào? Hãy cùng Công ty Luật TNHH Dragon phân tích chi tiết trong bài viết dưới đây.
Cơ sở pháp lý về hòa giải trong vụ án dân sự
Hòa giải là một nguyên tắc cơ bản trong tố tụng dân sự, được quy định tại Điều 12 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) như sau:
“Tòa án có trách nhiệm tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án dân sự, trừ những vụ việc không được hòa giải theo quy định của pháp luật.”
Ngoài ra, trình tự, thủ tục tiến hành hòa giải còn được quy định chi tiết tại Chương VI – Hòa giải và công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, từ Điều 205 đến Điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Mục đích của việc hòa giải trong vụ án dân sự
Thủ tục hòa giải mang ý nghĩa to lớn trong việc:
- Góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên;
- Tăng cường sự hiểu biết, hợp tác, giảm thiểu mâu thuẫn;
- Giảm bớt thời gian, chi phí tố tụng;
- Góp phần xây dựng xã hội dân sự lành mạnh, tiến bộ.
Những vụ án dân sự không được hòa giải
Theo Điều 206 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, những vụ việc sau không được tiến hành hòa giải:
- Yêu cầu đòi bồi thường do gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước;
- Các vụ việc phát sinh từ giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội;
- Vụ án không thể hòa giải do một bên mất năng lực hành vi dân sự mà không có người đại diện;
- Các vụ án được yêu cầu không hòa giải hoặc pháp luật quy định không được hòa giải.
Trình tự thủ tục tiến hành hòa giải trong vụ án dân sự
Dưới đây là các bước thủ tục tiến hành hòa giải trong vụ án dân sự theo quy định pháp luật hiện hành:
Bước 1: Chuẩn bị phiên hòa giải
Sau khi thụ lý vụ án, thẩm phán có trách nhiệm:
- Nghiên cứu hồ sơ vụ án;
- Xác minh chứng cứ;
- Gửi thông báo triệu tập các bên đến tham gia phiên hòa giải theo Điều 210 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Bước 2: Tiến hành phiên hòa giải
Theo Điều 209, tại phiên hòa giải, thẩm phán sẽ:
- Thuyết phục, hướng dẫn các bên tự thỏa thuận, nhấn mạnh các lợi ích của hòa giải;
- Giải thích quy định pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên;
- Ghi nhận kết quả hòa giải: nếu hòa giải thành, thẩm phán lập biên bản hòa giải thành theo quy định tại Điều 211.
Bước 3: Công nhận kết quả hòa giải thành
Căn cứ Điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
“Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, nếu các đương sự không thay đổi ý kiến thì thẩm phán ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.”
Quyết định này có hiệu lực pháp luật ngay và không được kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Giá trị pháp lý của quyết định công nhận hòa giải thành
Theo quy định tại Điều 212 khoản 3, quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự có giá trị thi hành như một bản án, bản quyết định của tòa án.
Đây là điểm khác biệt so với kết quả hòa giải tại các trung tâm hòa giải ngoài tố tụng – vốn không có tính cưỡng chế thi hành.
Vai trò của luật sư trong quá trình hòa giải
Luật sư giữ vai trò quan trọng trong quá trình hòa giải:
- Hướng dẫn khách hàng hiểu rõ quyền và nghĩa vụ pháp lý;
- Tư vấn phương án hòa giải tối ưu, bảo vệ quyền lợi hợp pháp;
- Tham gia thương lượng, đại diện cho khách hàng tại phiên hòa giải;
- Soạn thảo văn bản pháp lý cần thiết nếu hòa giải thành.
Dịch vụ hỗ trợ hòa giải vụ án dân sự tại Công ty Luật TNHH Dragon
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý, Công ty Luật TNHH Dragon tự hào là địa chỉ uy tín hỗ trợ:
- Tư vấn chiến lược hòa giải hiệu quả, phù hợp từng vụ việc;
- Đại diện khách hàng tham gia hòa giải;
- Soạn thảo hồ sơ, tài liệu, chứng cứ phục vụ quá trình hòa giải;
- Hỗ trợ sau hòa giải: thi hành quyết định công nhận hoặc tiếp tục bảo vệ quyền lợi khi hòa giải không thành.
Thủ tục tiến hành hòa giải trong vụ án dân sự không chỉ là bước quan trọng trong tố tụng mà còn là cơ hội để các bên giảm thiểu tổn thất, tìm được tiếng nói chung trong tranh chấp. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi và tuân thủ đúng quy định pháp luật, các bên cần có sự đồng hành của luật sư chuyên nghiệp.
Hãy liên hệ Công ty Luật TNHH Dragon – Công ty luật uy tín tại Việt Nam để được tư vấn chi tiết và đồng hành trong mọi vụ việc dân sự.
CÔNG TY LUẬT TNHH DRAGON
- Hotline: 1900 599 979 (24/7)
- Tel: 0983 019 109
- Email: dragonlawfirm@gmail.com
Những lưu ý quan trọng khi tham gia thủ tục hòa giải
Theo pháp luật hiện hành, đương sự có thể ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện hợp pháp tham gia phiên hòa giải. Tuy nhiên, việc hòa giải thành chỉ có giá trị khi người đại diện hợp pháp ký biên bản hòa giải.
Việc tham gia hòa giải là bắt buộc trừ các trường hợp không được hòa giải như đã nêu trên. Nếu một bên cố tình không tham gia mà không có lý do chính đáng, tòa án có thể lập biên bản và tiếp tục giải quyết theo quy định.